Thaler: De samenhang tussen Nudging en pensioen
Wat is de relatie tussen theorie van gedragseconoom Richard Thaler, persoonlijke pensioenpotten en doorbeleggen?
De Nobelprijs voor de economie gaat dit jaar naar Richard Thaler. Deze Amerikaanse gedragseconoom probeert te verklaren waarom de mens vaak irrationeel handelt bij het nemen van financiële beslissingen. Mensen kiezen lang niet altijd wat rationeel gezien het beste voor hen is. Ze laten zich vaak leiden door emotionele overwegingen. ‘De meeste mensen stemmen niet op grond van een analyse of spreadsheet, maar op grond van onderbuikgevoelens’, zegt Thaler.
‘Nudging’, een duwtje geven in de goede richting door het gewenst gedrag aantrekkelijk te maken, zonder mensen daarbij in hun vrijheden te beperken, kan mensen helpen met het maken van economische keuzes. Zijn stelling is dat de mens geen ‘homo economicus’ is, maar geleid wordt door irrationeel gedrag, zoals statusdenken, angsten en andere emoties. Mensen kiezen vaak niet voor de optimale uitkomst, omdat ze beperkte rationaliteit hebben, maar omdat ze een gebrek aan zelfcontrole hebben of omdat eigen ideeën over eerlijkheid een rol spelen. Wat kunnen we hier mee in het kader van pensioen?
Vanaf 1 september 2016 is het mogelijk om pensioenkapitaal door te beleggen na de pensioendatum, als gevolg van de nieuwe Wet verbeterde premieregeling. Doelstelling van de wet is het pensioenresultaat voor premie- en kapitaalovereenkomsten te verbeteren tegen een acceptabel risico. Tijdens de uitkeringsfase kan de deelnemer er voor kiezen door te gaan met beleggen om een beter pensioenresultaat te behalen, dit alles tegen een aanvaardbaar risico. Mede gezien het feit dat de rentestand laag is en dit naar verwachting nog wel even zo blijft, lijkt doorbeleggen een aantrekkelijk alternatief.
De deelnemer heeft op grond van de nieuwe wet een keuze voor een vaste of een variabele uitkering of een combinatie van beiden. Om het effect van doorbeleggen te maximaliseren is het wenselijk dat al vóór de pensioendatum de werknemer aangeeft of hij ná de pensioendatum wenst door te beleggen. Afbouw van risico begint bij de meeste pensioenuitvoerders immers rond het 45e levensjaar van de deelnemer. Hoewel de verwachting is dat doorbeleggen na pensioendatum een hogere uitkering oplevert, is er ook een kans op verlaging van de uitkering bij economische tegenvallers. Om dit risico te voorkomen zijn er producten die een vaste uitkering combineren met een wisselende uitkering.
De deelnemer krijgt er met deze keuzemogelijkheden weer een verantwoordelijkheid bij. En keuzes maken is moeilijk voor de deelnemer. Op grond van welke (emotionele) motieven beslist de deelnemer? Hier kan ‘nudging’ een grote rol spelen. Uiteraard is goede communicatie van de werkgever en pensioenuitvoerder van belang. De informatie moet toegankelijk en helder zijn. De deelnemer moet weten welke keuzes hij heeft en welke gevolgen de keuzes hebben. Toch blijkt vaak dat ‘de onderbuik’ meebeslist. Welke menselijke eigenschappen spelen hier eigenlijk een rol? En kun je van de deelnemer verwachten dat hij op 45-jarige leeftijd een beslissing neemt over zijn pensioen dat pas met 68 jaar wordt uitgekeerd?
Thaler geeft in zijn theorie aan dat ‘zelf-controle’ erg moeilijk is als het gaat om langetermijn planning zoals je pensioen. Bezwijken voor de dagelijkse verleidingen is volgens Thaler de belangrijkste reden waarom we moeilijk kunnen sparen voor ons pensioen. Thaler stelt ook dat bij de mens het verliezen van geld harder aankomt dan de kans op het verkrijgen van winst. Dit risico loop je met beleggingen altijd en daarom lijkt het voor de deelnemer extra moeilijk een keuze te maken. Goede ‘nudging’ zou een hulpmiddel kunnen zijn om de deelnemer te bewegen om gebruik te maken van zijn recht op doorbeleggen. Uit de praktijk blijkt dat ‘de onderbuik’ hier nog niet aan toe is, aangezien er nog weinig gebruik gemaakt wordt van het recht op doorbeleggen.
Uiteraard kan ik de keuzestress van deelnemer en werkgever verminderen door het verzorgen van goede ‘nudging’:
– zo verzorg ik de communicatie tussen klant en aanbieder producten
– ben ik onafhankelijk en behulpzaam bij de selectie van de juiste, passende producten
– verstrek ik passende begrijpende informatie aan de doelgroep
– lever ik passende juridische bijstand om het juiste gedrag aantrekkelijk te maken.
Wilt u met mij van gedachten wisselen over dit onderwerp? Neem contact op met mr. Francis van Hout tel 0642159310 of kijk op de website www.pensioennext.nl
Pensioennext
Ik help u met het oplossen van uw (pensioen)vragen door een helder en begrijpelijk advies te geven. Samen met u maak ik een stappenplan zodat u grip houdt op het adviestraject en de kosten.
Persoonlijke aandacht, korte lijnen en begrijpelijk advies
Ga Naar
Home
Contact
Bezoekadres: Stationsgebouw Den Dolder CS Dolderseweg 148A
3734 BL Den Dolder
Postadres:
Soestdijkseweg Noord 374
3723 HK Bilthoven
06-42159310
Stuur een e-mail
Disclaimer
Bij de samenstelling van deze website wordt de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Desondanks kan de aangeboden informatie verouderd of niet meer juist zijn. Pensioennext kan niet aansprakelijk worden gehouden voor schade die direct of indirect voortvloeit uit het gebruiken van informatie die staat op deze site.
Aan de inhoud van deze website kan op geen enkele wijze rechten worden ontleend of aanspraken worden gemaakt.
Niets uit de teksten of illustraties op deze website mag zonder schriftelijke toestemming van Pensioennext, openbaar worden gemaakt, gedistribueerd, verzonden, getoond, verkocht, overgedragen of verveelvoudigd.
Het is mogelijk dat via onze website verwezen wordt naar websites en/of informatiebronnen van derden. Pensioennext heeft geen zeggenschap over de inhoud van deze websites en/of informatiebronnen en kan derhalve niet verantwoordelijk of aansprakelijk worden gehouden voor de daarop aangeboden informatie, producten of diensten.
© 2020 Pensioennext